Verslaving aan alcohol

In de algemene bevolking in Nederland is bij 21,2% van de groep 55-70 jaar sprake van matig alcoholgebruik (1-3 eenheden (EH) per dag voor mannen, 1-2 EH voor vrouwen) en bij 6,7% van overmatig alcoholgebruik  (>3 EH voor mannen en >2 EH voor vrouwen). Bij 23-54 jarigen is dit respectievelijk 13,7% en 3,8%. Het percentage 55-plussers dat minimaal maandelijks binge drinkt (≥5 EH alcohol bij één gelegenheid) is 13,1%.

Alcohol slechter kunnen verdragen

Op hogere leeftijd wordt alcohol slechter verdragen door afname van het extracellulair volume, een relatieve toename van lichaamsvet en een verminderde lever- en nierfunctie. Eenzelfde hoeveelheid alcohol leidt daarom tot een hogere concentratie in het bloed en tot een langere halfwaardetijd van alcohol. Bovendien hebben ouderen meer last van de negatieve effecten van alcohol bij eenzelfde concentratie in het bloed dan jonger-volwassenen. Daarnaast gebruiken ouderen meer geneesmiddelen dan jonger-volwassenen waardoor vaker geneesmiddelinteracties ontstaan. De hoeveelheid genuttigde alcohol hoeft daarom bij ouderen niet groot te zijn om problemen te geven.

Risico bij mannen hoger

Mannen hebben een duidelijk hoger risico op stoornissen in het gebruik van alcohol dan vrouwen. Wel is dit verschil aan het afnemen, doordat vrouwen meer zijn gaan drinken. Andere veel genoemde, maar niet altijd zo goed onderzochte risicofactoren zijn jongere leeftijd (binnen de groep ouderen), overlijden of scheiding van partner, algemene stressfactoren, trauma, eenzaamheid, lagere opleiding/inkomen, pijn, een slechte lichamelijke gezondheid, gebruik van andere medicatie, nicotine of andere drugs, de aanwezigheid van een depressie, angstklachten of slaapstoornissen, een laag zelfbeeld, vroeg begin (< 18e jaar) met drinken van alcohol en alcoholproblemen in de familie. 

Verklaring voor overmatig alcoholgebruik

Gevraagd naar hun eigen verklaring voor overmatig alcoholgebruik, gaven ouderen vaker medicinale redenen, nutteloosheid, eenzaamheid, angst en depressie aan dan jongvolwassenen. Ouderen weten meestal niet wat het recente advies van de Gezondheidsraad is, drink niet of hooguit 1 EH per dag.