Symptomen bij angst
Symptomen bij angst
Symptomen bij angstklachten
Bij angstklachten zien we veel verschillende kenmerken. De lichamelijke symptomen van angstklachten zijn zeer herkenbaar als je bang of angstig bent. Het wordt uiteraard een probleem als chronisch last hebt van deze symptomen:
- gevoelens van angst
- (sterke neiging tot) vermijden van specifieke situaties of gedragingen
- moeite met concentreren
- zich rusteloos gevoel
- buikpijn
- gespannen spieren
- vermoeidheid
- prikkelbaarheid
- piekeren
- slaapproblemen, bijvoorbeeld moeite met in slaap vallen of moeite met doorslapen
Angstklachten komen ook vaak voor bij lichamelijke ziekten, geheugenproblemen of depressie. Depressie en angst komen vaak in combinatie met elkaar voor. Meer dan 25% van de oudere mensen met een angststoornis heeft ook een depressie. Het samen voorkomen van angstklachten en depressie komt vaker voor bij meer ernstigere depressies. Vaak wordt de depressie wel herkend door de hulpverlener, maar de angststoornis minder. Er kan een samenhang zijn tussen geheugenproblemen en angstklachten. Het korte-termijn geheugen en probleemoplossend vermogen kunnen aangetast worden bij de aanwezigheid van angstklachten, met name bij een gegeneraliseerde angststoornis.
Angstklachten worden vaker gevonden bij milde geheugenproblemen en zijn voorspellend voor het ontstaan op later moment van een dementie. Er lijkt hier een twee-richting effect te zijn, angst heeft een negatief effect op cognitie en vice versa.
Wanneer de dagelijkse handelingen beperkt worden door de angstklachten, is er mogelijk sprake van een angststoornis.
Angst in combinatie met lichamelijke ziekten
Meer dan 80% van de mensen ouder dan 65 jaar heeft een chronische ziekte, 50% heeft er zelfs twee of meer. Lichamelijke ziekten en angst hebben vaak invloed op elkaar. Angstklachten kunnen het risico op lichamelijke ziekten vergroten. Als iemand bijvoorbeeld inspanning en beweging vermijdt uit angst om te vallen, gaat de lichamelijke conditie achteruit.
Omgekeerd kan een lichamelijke ziekte ook angstklachten veroorzaken, bijvoorbeeld een afwijking van de schildklier. Ouderen gebruiken vaak medicijnen door lichamelijke ziekten. De bijwerkingen hiervan kunnen doen denken aan psychologische symptomen, bijvoorbeeld slapeloosheid en concentratieproblemen.
Symptomen bij angststoornissen
Ook bij angststoornissen zien we veel verschillende kenmerken. De lichamelijke symptomen van angststoornissen zijn zeer herkenbaar als je bang of angstig bent. Het wordt echt een probleem als chronisch last hebt van deze symptomen. De volgende kenmerken typeren een angststoornis:
- gevoelens van angst
- rusteloos gevoel
- buikpijn
- vermoeidheid
- moeite met concentreren
- prikkelbaarheid
- piekeren
- gespannen spieren
- slaapproblemen, bijvoorbeeld moeite met in slaap vallen of moeite met doorslapen
- (sterke neiging tot) vermijden van specifieke situaties of gedragingen
Overige symptomen van een angststoornis zijn:
- het vermijden van de straat of confronterende situaties. Hiermee beperk je jouw dagelijkse leven. Misschien vraag je altijd de buurvrouw om boodschappen voor je te doen, omdat je opziet tegen die drukke supermarkt.
- veel piekeren over je gezondheid, geld, familiekwesties of andere voor jou belangrijke onderwerpen
- gesprekken met anderen uit de weg gaan. Hierdoor kun je gaan vereenzamen
- moeite hebben met nieuwe dingen leren
Herken je jezelf in bepaalde symptomen? Neem dan altijd eerst contact op met je eigen huisarts. De huisarts helpt je verder, eventueel met een verwijzing naar de zorg van Parnassia.
De verschillende soorten angststoornissen en fobieën hebben ook kenmerken en symptomen die specifiek zijn voor die angst of fobie. Wat voorbeelden
- valangst
- fobieën (bijvoorbeeld voor spinnen of kleine ruimtes)
- paniekstoornis (met of zonder agorafobie),
- Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS)
- obsessief compulsieve stoornis
- straatvrees of agorafobie
Lees meer over soorten angst en fobieën op de website van Parnassia Groep.
Een veel voorkomende soort angststoornis die wij behandelen is valangst. Lees hieronder verder over de kenmerken en de behandeling.
Symptomen valangst
Valangst uit zich in één of meer van de volgende symptomen:
- angst en paniek in en voor situaties waarin je denkt een risico te lopen om te vallen
- vermijden: door de angst worden bepaalde, alledaagse situaties vermeden uit angst om te vallen (zoals het buiten lopen, lopen op een glimmende vloer, drempels of stoepen
- inschakelen van vertrouwde personen en/of gebruik maken van hulpmiddelen als stok, rollator of rolstoel wanneer men een gevreesde situatie moet ingaan
- irreële gedachten: het risico op vallen wordt veel te hoog ingeschat in vergelijking met de realiteit, en de ernst van de gevolgen van een val wordt overdreven (men kan alleen bedenken dat het vallen rampzalige gevolgen kan hebben)
- verandering in de manier van bewegen: men gaat op een gekunstelde manier lopen
Bovendien treden meestal ook één of meer lichamelijke symptomen op die de angst om te zullen vallen versterken:
- Slap of verdoofd gevoel in de benen of knieën
- Hartkloppingen
- Duizeligheid
- Druk op de borst / gevoel van benauwdheid
- Beven of trillen
- Droge mond
- Zweten / koude rillingen
De behandeling van valangst
De behandeling van valangst is vaak een combinatie van cognitieve gedragstherapie en fysiotherapie. Dit wordt soms gecombineerd met ergotherapeutische adviezen.
De fysiotherapeutische oefeningen leert je om weer op een gewone, niet verkrampte of scheve manier te lopen. Met cognitieve gedragstherapie wordt met oefeningen gewerkt aan het weer ingaan van de gevreesde situaties. Je leert ook de hulpmiddelen die niet nodig zijn achterwege te laten. Ook wordt aandacht besteed aan de bezorgde en angstige gedachten. Deze leer je bij te stellen, zodat je weer realistisch denkt. Er is (ergotherapeutische) aandacht voor de veiligheid in jouw eigen leefomgeving. Door bijvoorbeeld de verlichting te verbeteren, losse snoeren en kleedjes te verwijderen wordt onnodig risico om te vallen verkleind.